ارتقای مفهوم مداخله بشردوستانه در بستر نظریه های روابط بین الملل ( با تاکید بر مکتب انگلیسی )
دکتر عبدالعلی قوام ، رحمان نجفی
مفهوم « مداخله بشر دوستانه » حاکی از تفوق یافتن اصل مترقی « عدالت » بر اصل کلاسیک « حاکمیت » کشورها است . طبق این مفهوم ، در صورت وقوع جنایت های فاحش حقوق بشر از سوی حاکمان ستمگر ، حق حاکمیت آنها مخدوش شده و بنا به شرایطی ، « مداخله » در امور داخلی آنها تجویز می گردد . بر این اساس ، با وقوع جنایت های گسترده حقوق بشری در سال های پس از جنگ سرد در رواندو ، یوگسلاوی ، سومالی و ... ، جامعه بین المللی نسبت به « فرهنگ حقوق بشر » متعهد گردید و برای جلوگیری از نسل کشی ، شکنجه و تجاوز اساسی به حقوق انسان ها مداخلات بشر دوستانه را در دستور کار خود قرار داد . در همین راستا ، نظریه پردازان مختلف روابط بین الملل نیز تلاش های نظری متفاوتی را برای درک پیدایی این مداخلات صورت دادند . نظریه پردازان با استفاده از نظریات گوناگون نظیر واقع گرایی ، سازه انگاری ، لیبرالیسم و ...سعی در تبیین مفهومی این پدیده داشته اند . این مقاله نیز ضمن استفاده از نظریات مذکور ، سعی دارد مداخله بشر دوستانه و ارتقای آن به اصل « مسئولیت حمایت » را در چارچوب مکتب انگلیسی و گرایش های کثرت گرایی و همبسته گرایی آن مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد .
پژوهشنامه روابط بین الملل ، سال ششم ، شماره 24 ، زمستان 1392 .