تحول در ژئوپلیتیک دریای خزر پس از فروپاشی شوروی و تاثیرات زیست محیطی آن
پس از فروپاشی شوروی و تقسیم آن به جمهوری های مختلف ، روند طبیعی برای تقسیم مزایای اقتصادی و بهره گیری از منابع و امکانات دریای خزر بر اساس توافقهای ایران و شوروی ادامه نیافت جمهوری های تازه استقلال یافته حاشیه خزر که با مشکلات اقتصادی رو به رو هستند بهره برداری بی رویه از منابع نفت و گاز دریای خزر جهت دستیابی به توسعه اقتصادی و کسب استقلال را مورد توجه قرار دادند و چون سرمایه و امکانات لازم را برای بهر ه برداری از این منابع در اختیار نداشتند هر یک سعی کردند تا با عقد قراردادهای جداگانه با قدرت های بیگانه به بهره برداری از منابع انرژی خزر بپردازند بدون اینکه به ملاحظات زیست محیطی دریای توجه داشته باشند . رقابت کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای بر سر اکتشاف و استخراج منابع نفت و گاز خزر و اقدام آنها در حفاریهای بی رویه باعث افزایش آلودگی دریای خزر بویژه در مناطق متعلق به آذربایجان و قزاقستان شده است . همچنین تضاد منافع بازیگران در منطقه درباره چگونگی تاسیس خط لوله و راههای انتقال انرژی دریای خزر به بازارهای جهان باعث نشده که در صورت انتخاب مسیر زیر دریا ، پیامدهای زیست محیطی ناگواری در انتظار دریای خزر باشد . در ضمن با توجه به وضعیت طبیعی و جغرافیایی دریای خزر مشکلات زیست محیطی در سواحل ایران طیف گسترده ای خواهد داشت و امنیت ملی ایران را مورد تهدید قرار می دهد .
رساله کارشناسی ارشد رشته روابط بین المل ، دانشگاه شهید بهشتی
تاریخ دفاع : خرداد 1378 / مهدی بزرگی