ابعاد سیاسی – امنیتی بحران آب در خاورمیانه عربی و آینده صلح اعراب و اسرائیل
در دو دهه اخیر مسائل زیست محیطی عموما و بحران جهانی آب خصوصا مورد توجه جدی محققان قرار گرفته است این بحران علارغم فراگیر بودن آن ، شاید در هیچ جای دیگری به اندازه خاورمیانه ابعاد سیاسی – امنیتی نیافته و بر سیاست های ملی و منطقه ای کشورها تاثیر ننهاده است کمبود طبیعی توزیع نامتوازن ، اشتراکی و بی جایگزین بودن منابع آب در کنار مسائلی نظیر افزایش بی رویه جمعیت و مصارف آبی در کشورهای خاورمیانه عربی ، اقتصاد متکی بر کشاورزی ، سوء مدیریت کلی و جمعی و تخاصمات ارضی و مرزی ، قومی و ایدئولوژی این کشورها و فقدان قوانین بین المللی حاکم بر آبهای مشترک از جمله عوامل تشدید کننده این بحران هستند که آن را به یک منبع عمده تولید خشونت تبدیل می کند . بحران آب در خلیج فارس عمدتا ناشی از کمبود طبیعی منابع آب است و در حال حاضر به دلیل وجود همزمان دلارهای نفتی ، همسایگان پرآب و دسترسی آسان به آب دریا جهت اجرای پروژه های شیرین سازی آب این بحران کنترل شده است و مادامی که درآمد نفت باشد این شرایط تداوم خواهد یافت . در حوزه رود نیل که از دیگر حوزه های بالقوه بحرانی منطقه است ، وجود مصر به عنوان آخرین ، بزرگترین و قوی ترین مصرف کننده آب نیل در پایین دست رودخانه از یک سو و مسائل و مشکلات کشورهای بالادست که تاکنون عملا قادر به مطالبه سهم بیشتری از آب نیل نشده اند از سوی دیگر مانع از بروز تخاصمات جدی میان کشورهای این حوزه نشده و لذا همواره در آن گرایش به نوعی مصالحه مشاهده می شود .
رساله کارشناسی ارشد رشته علوم سیاسی ، دانشگاه شهید بهشتی
تاریخ دفاع : بهمن 1375 / حجت الله فغانی